Piscina   bij het altaar

De piscina bij het altaar is een nis met onderin een afvoer, die leidt naar een spuwertje aan de buitenzijde van de muur. In de nis hoort een lavaboketeltje te hangen; de piscina wordt ook wel 'lavabo' genoemd. De piscina is bedoeld voor de priester, die hier na de eucharistie zijn handen kan wassen. Omdat er eventueel kleine deeltjes van de geconsacreerde en dus heilige hostie aan zijn handen zouden kunnen kleven, wordt het waswater afgevoerd worden naar het 'heilig putje' in de gewijde grond van het kerkhof. Het ritueel is vooral bedoeld om de status van de hostie te benadrukken. In de late middeleeuwen hielpen vele verhalen over wonderen met een geconsacreerde hostie om hiervoor meer eerbied op te wekken. Daarmee past de piscina bij de ontwikkeling die de sacramentsnis doormaakt.
Omdat de piscina om dezelfde reden ook gebruikt wordt voor het afwassen van het liturgische vaatwerk (zoals de kelk), is ook in de sacristie regelmatig een piscina aan te treffen.
Het begrip 'piscina' is veel ruimer: het doopbekken in het baptisterium, waarin de vroege christenen ondergedompeld werden, heet ook piscina. Het Franse woord 'piscine' voor 'zwembad' gaat op dezelfde latijnse term terug.





Tekst: Jean Penders (09-2006). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders